✔️Zadaniem mediatora jest przede wszystkim pomoc skonfliktowanym stronom w określeniu spornych zagadnień. Mediator pomaga stronom wypracować kompromisowe rozwiązanie konfliktu/sporu.
✔️Strony mogą wybrać mediatora lub mediator zostanie wskazany przez strony. Mediator powinien być osobą neutralną i bezstronną wobec sporu oraz stron. Jeżeli jednak strony mają wątpliwość co do bezstronności mediatora to mogą zwrócić się o jego zmianę (listy zwierające nazwiska mediatorów znajdują się w każdym sądzie). Listy stałych mediatorów prowadzą organizacje pozarządowe w zakresie swoich zadań statutowych a także niektóre uczelnie wyższe (mogą one także tworzyć ośrodki mediacyjne).
✔️Mediator czuwa na przestrzeganiem zasad podczas mediacji m.in. strony powinny odnosić się do siebie z szacunkiem oraz godnością.
✔️Mediator jest zobowiązany także zachować w tajemnicy wszystko to co dowiedział się w trakcie prowadzonej mediacji. Trzeba zaznaczyć, że mediator nie może być przesłuchiwany jako świadek w sprawie, w której prowadził mediację (wyjątek: strony zwolnią go z obowiązku zachowania tajemnicy).
Przebieg mediacji
Mediator ma obowiązek skontaktować się ze stronami w celu ustalenia terminu oraz miejsca posiedzenia mediacyjnego. Należy zaznaczyć, iż miejscem posiedzenia mediacyjnego nie może być mieszkanie stron oraz budynek sądu. Posiedzenie mediacyjne nie musi się odbyć jeśli strony czy jedna ze stron tego nie chce.
Mediator może uczestniczyć w spotkaniu ze stronami bądź odbyć indywidualne spotkanie z każda ze stron (przekazując stronom ustalone przez nich stanowiska). Należy zaznaczyć, że z przebiegu mediacji mediator zobowiązany jest do sporządzenia protokołu. Ugoda zawarta przez strony zostanie do niego wpisana lub zostanie dołączona do protokołu.
Mediator po zakończeniu mediacji zobowiązany jest niezwłocznie przekazać protokół do właściwego sądu oraz przekazać odpis protokołu stronom.
Ugoda
Ugoda to umowa zawarta przez strony konfliktu. W ugodzie powinny zostać określone prawa i obwiązki stron.
Podpisanie przez strony ugody wyraża ich zgodę na wystąpienie przez mediatora do sądu z wnioskiem o jej zatwierdzenie o czym mediator jest zobowiązany poinformować strony. Sąd odmawia zatwierdzenia ugody czy nadania jej klauzuli wykonalności w całości lub w części jeśli:
✔️ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego,
✔️ugoda jest niezrozumiała i zawiera sprzeczności,
✔️ugodą zmierza do obejścia prawa,
✔️jeśli ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji (sąd zatwierdza ją przez nadanie jej klauzuli wykonalności).
Zawarcie ugody, która obejmuje przedmiot całego sporu sądowego może doprowadzić do umorzenia tego postępowania sądowego. (Ugoda zawarta przed mediatorem i podpisana przez strony, zawarta przez sąd ma taką samą rangę jak postanowienie sądu.) Treść ugody musi zostać zaakceptowana przez obie strony konfliktu.
Jeżeli w odniesieniu do tej samej sprawy którakolwiek ze stron wystąpi raz jeszcze do sądu to druga strona może wtedy podnieść zarzut powagi rzeczy uzgodnionej, co spowoduje w tej sprawie oddalenie powództwa. Jednym słowem, niezawarcie ugody przez strony nie spowoduje dla nich żadnych negatywnych konsekwencji. Strony nadal będą mogły dochodzić swoich roszczeń w postępowaniu sądowym.
Koszty mediacji
Koszty związane z mediacją ponoszą strony. Zazwyczaj ponoszone są po połowie, chyba że strony postanowią między sobą ustalić inny sposób rozliczeń. Należy zaznaczyć, że w przypadku postępowania mediacyjnego do którego doszło na podstawie postanowienia sądu wysokość wynagrodzenia mediatora w sporach niemajątkowych wynosi 60 zł za pierwsze posiedzenie mediacyjne natomiast 25 zł za każde następne posiedzenie. Jeżeli natomiast postępowanie mediacyjne dotyczy spraw majątkowych, to wynagrodzenie mediatora wynosi 1% wartości przedmiotu sporu. (nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 1000 zł). Mediator ma prawo do zwrotu wydatków związanych z prowadzeniem mediacji. Wchodzą w to m.in. koszty korespondencji, rozmów telefonicznych. Należy wskazać, że do kosztów mediacji dolicza się także podatek VAT. Jeśli dojdzie do zawarcia ugody, która jest wynikiem mediacji to strona otrzyma 75% opłaty sądowej, którą zapłaciła wnosząc sprawę do sądu.
Źródła: Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego.(Dz.U.1964 nr 43 poz. 296)
