ROLA MEDIATORA
Zadaniem mediatora w sprawach rodzinnych jest pomoc skonfliktowanym członkom rodziny w celu określenia spornych zagadnień ich konfliktu a także pomaga stronom wypracować kompromisowe rozwiązanie konfliktu. Strony mogą wybrać mediatora lub mediator zostanie wskazany przez strony. Należy wskazać, że mediator powinien być osobą neutralną i bezstronną wobec sporu oraz stron. Jeżeli jednak strony mają wątpliwość co do bezstronności mediatora to mogą zwrócić się o jego zmianę. (listy zwierające nazwiska mediatorów znajdują się w każdym sądzie. Listy stałych mediatorów prowadzą organizacje pozarządowe w zakresie swoich zadań statutowych a także niekiedy listy prowadzone także przez uczelnie wyższe – mogą one także tworzyć ośrodki mediacyjne.
Mediator czuwa na przestrzeganiem pewnych zasad podczas mediacji m.in. strony powinny odnosić się do siebie z szacunkiem oraz godnością.
Mediator jest zobowiązany także zachować w tajemnicy wszystko to co dowiedział się w prowadzonej podczas mediacji. Trzeba zaznaczyć, że mediator nie może być przesłuchiwany jako świadek w sprawie, w której prowadził mediację. (chyba, że strony zwolnią go z obowiązku zachowania tajemnicy).
PRZEBIEG MEDIACJI
Mediator ma obowiązek skontaktować się ze stronami w celu ustalenia ze stronami terminu oraz miejsca posiedzenia mediacyjnego jednakże należy zaznaczyć, iż miejscem posiedzenia mediacyjnego nie może być mieszkanie stron oraz budynek sądu. Warto także wskazać, że posiedzenie mediacyjne nie musi się odbyć jeśli strony czy jedna ze stron tego nie chce.
Mediator uczestniczy w spotkaniu ze stronami, może także spotkać się indywidualnie każdą ze stron pośrednicząc w rozmowie między stronami przekazując stronom ustalone przez nich stanowiska. Należy zaznaczyć, że z przebiegu mediacji mediator zobowiązany jest do sporządzenia protokołu. Ugoda zawarta przez strony zostanie do niego wpisana lub zostanie dołączona do protokołu. Mediator po zakończeniu mediacji zobowiązany jest niezwłocznie przekazać protokół do właściwego sądu oraz przekazać odpis protokołu stronom.
KOSZTY MEDIACJI
Koszty związane z mediacją ponoszą strony. Zazwyczaj ponoszone są po połowie, chyba że strony postanowią między sobą ustalić inny sposób rozliczeń. Należy zaznaczyć, że w przypadku postępowania mediacyjnego do którego doszło na podstawie postanowienia sądu wysokość wynagrodzenia mediatora w sporach niemajątkowych wynosi 60 zł za pierwsze posiedzenie mediacyjne natomiast 25 zł za każde następne posiedzenie. Jeżeli natomiast postępowanie mediacyjne dotyczy spraw majątkowych, to wynagrodzenie mediatora wynosi 1% wartości przedmiotu sporu. ( nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 1000 zł.) Mediator także ma prawo do zwrotu wydatków związanych z prowadzeniem mediacji wchodzą w to m.in. (koszty korespodencji, rozmów telefonicznych). Należy także wskazać, że do kosztów mediacji dolicza się także podatek VAT. Watro także wskazać, że jeżeli dojdzie do zawarcia ugody, która jest wynikiem mediacji, to strona otrzyma 75% opłaty sądowej, którą zapłaciła wnosząc sprawę do sądu.
W przypadku mediacji do której doszło nie na podstawie postanowienia sądu, wysokość wynagrodzenia mediatora oraz zwrot poniesionych przez niego wydatków strony uzgadniaj razem z mediatorem zazwyczaj przed rozpoczęciem mediacji lub wydatki mediatora wynikają z cennika ośrodka mediacyjnego do którego zgłosiły się strony.
UGODA
Ugoda to umowa zawarta przez strony konfliktu. W ugodzie powinny zostać określone prawa i obwiązki stron. W ugodzie zostaje określone m.in.
- W jaki sposób zostanie podzielone mieszkanie, majątek wspólny,
- ustalenia która ze stron i w jakiej wysokości będzie płacić alimenty,
- ustalenia w jaki sposób i kiedy strona niemieszkająca na stałe dziećmi, będzie mogła się z nimi spotykać.
Warto pamiętać, że w ugodzie nie można ustalić winy za rozkład pożycia małżeńskiego. W tej sprawie może orzekać jedynie sąd.
Podpisanie przez strony ugody wyraża ich zgodę na wystąpienie przez mediatora do sądu z wnioskiem o jej zatwierdzenie o czym mediator jest zobowiązany poinformować strony. Sąd odmawia zatwierdzenia ugody czy nadania jej klauzuli wykonalności, w całości lub w części jeśli:
- ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego,
- ugoda jest niezrozumiała i zawiera sprzeczności,
- ugoda zmierza do obejścia prawa,
- Jeśli ugoda podlega wykonaniu w drodze egzekucji, to sąd zatwierdza ją przez nadanie jej klauzuli wykonalności.
Zawarcie ugody, która obejmuje przedmiot całego sporu sądowego może doprowadzić do umorzenia tego postępowania sądowego. (Ugoda zawarta przed mediatorem i podpisana przez strony, zawarta przez sąd ma taką samą rangę jak postanowienie sądu.) Treść ugody musi zostać zaakceptowana przez obie strony konfliktu.
Jeżeli w odniesieniu do tej samej sprawy którakolwiek ze stron wystąpi raz jeszcze do sądu to druga strona może wtedy podnieść zarzut powagi rzeczy uzgodnionej, co spowoduje w tej sprawie oddalenie powództwa.
Jeżeli strony nie zdecydują się na zawarcie ugody to nie są związane z propozycjami wzajemnych ustępstw czy oświadczeniami przed mediatorem. Jednym słowem niezawarcie ugody przez strony nie powoduje dla nich żadnych negatywnych konsekwencji. Strony nadal będą mogły dochodzić swoich roszczeń w postępowaniu sądowym.
*(artykuł oparty na informacjach Ministerstwa Sprawiedliwości nt. mediacji)