Beneficjent rzeczywisty to osoba fizyczna /osoby fizyczne, które sprawują bezpośrednio lub pośrednio kontrole nad wnioskodawcą (klienta) poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności faktycznych lub prawnych, umożliwiając, wywieranie) (należy podkreślić, ze mamy na myśli wywieranie decydującego wpływu) na czynności czy działania podejmowane przez wnioskodawcę (klienta). Przez słowo klient rozumiemy konkretny podmiot weryfikowany przez podmioty, które obwiązane są do takiej weryfikacji na podstawie zapisów ustawy).
Kto może być beneficjentem rzeczywistym w przypadku osób prawych tj. spółek akcyjnych czy z ograniczoną odpowiedzialnością
Beneficjentem rzeczywistym w przypadku osób prawnych tj. spółek akcyjnych czy z ograniczoną odpowiedzialnością są:
*osoba fizyczna sprawująca kontrolę nad osobą/osobami prawnymi, którym łącznie powinno przysługiwać prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji klienta, lub łącznie dysponującą tzw. Więcej niż 25 % ogólnej liczby głosów w gronie klienta również jako zastawnik albo użytkownik bądź na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
*osoba fizyczna, która dysponuje więcej niż 25 % ogólnej liczby głosów w gronie stanowiącym klienta, jako użytkownik lub zastawnik, lub tak jak było wspomniane w przykładzie powyżej czyli na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
*osoba fizyczna, która zajmuje wyższe stanowisko kierownicze w przypadku udokumentowanego braku możliwości ustalenia lub wątpliwości co do tożsamości osób fizycznych, które są określone w powyższych punktach, za beneficjenta rzeczywistego należy uznać osobę fizyczną zajmującą właśnie wyższe- kierownicze stanowisko w organach spółki).
*osoba fizyczna, która sprawuje kontrolę nad klientem poprzez posiadanie w stosunku do osoby prawnej uprawnień, o których mowa w artykule 3 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości tj. Uprawnień podmiotu dominującego.(Dz.U. z 2019 r. poz. 351).
W przypadku spółki osobowej, tj. jawnej, komandytowej, komadytowo-akcyjnej ustawa nie precyzuje nam kto jest beneficjentem rzeczywistym. W takiej sytuacji należy polegać na ogólnej części definicji. Jeżeli chodzi natomiast o spółki kapitałowe z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjną i prostą spółkę akcyjną (prosta spółka akcyjna od 1 marca 2020 r.) to ustawa precyzuje definicje beneficjenta rzeczywistego w odniesieniu do tych spółek wskazując, że beneficjentem w spółkach kapitałowych jest wspólnik (akcjonariusz), który posiada więcej niż 25% udziałów lub akcji w takiej spółce. Warto nadmienić, że spółki cywilne nie są objęte obowiązkiem wpisania do rejestru (spółka cywilna to umowa cywilnoprawna nietworząca nowego podmiotu.
Klient Trustu- kto może być jego beneficjentem?
W tym przypadku kiedy klient jest trustem to beneficjentem rzeczywistym będzie m.in.
- faktyczny właściciel pobierający korzyści (beneficjent)
- założyciel
- powiernik
- nadzorca (jeżeli został ustanowiony)
- inna osoba, która sprawuje kontrolę nad trustem
Beneficjent rzeczywisty a jednoosobowa działalność gospodarcza
W przypadku gdy klient będący osobą fizyczną, która prowadzi działalność gospodarczą a wobec którego nie stwierdzono przesłanek lub okoliczności, które mogłyby wskazywać na fakt sprawowania kontroli nad innymi przez osobę fizyczną albo osobami prawnymi należy w tym przypadku przyjąć fakt, iż taki klient będzie jednocześnie beneficjentem rzeczywistym.
Beneficjent rzeczywisty a fundacja
W przypadku jest mowa o beneficjencie rzeczywistym w fundacji to warto zapoznać się z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady UE (Nr 2015/849 z dnia 20 maja 2015 r. (Dz.Urz.UE.L Nr 141) Warto nadmienić, że zgodnie z tą dyrektywą podmioty prawne takie jak fundacja oraz porozumienia prawne, które są podobne do trustów powinny podlegać równoważnym wymogom. Zgodnie z powyższym przykładem za beneficjenta rzeczywistego fundacji uznaje się:
- fundatora,
- inne osoby sprawujące kontrolę nad fundacją,
- beneficjentów fundacji,
- nadzorcę.
Beneficjent rzeczywisty a fundusz inwestycyjny
Jeżeli mamy do czynienia z funduszem inwestycyjnym to w tym przypadku jego beneficjentem rzeczywistym będzie osoba fizyczna zajmująca wysokie stanowisko kierownicze w tym podmiocie. Przy czym należy pamiętać, że informacja o uczestniku funduszu objęta jest tajemnicą zawodową.(ustawa z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi(Dz.U. 2004 nr 146 poz.154
Należy podkreślić, że ustawodawca nie sprecyzował definicji beneficjenta rzeczywistego dla jednostek organizacyjnych, które nie posiadają osobowości prawnej tutaj należy wskazać, że należą do nich: spółki komandytowe, spółki komandytowo-akcyjne oraz spółki jawne.
Trzeba również wskazać, że zgłoszenia beneficjentów rzeczywistych może dokonać wyłącznie osoba uprawniona do reprezentacji spółki, która pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia powinna potwierdzić prawdziwość przekazywanych informacji. Trzeba pamiętać, iż zgłoszenie powinno zostać opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem potwierdzonym profilem zaufania (e PUAP). Powinno się pamiętać także, że złożenie fałszywego oświadczenia przez osobę zgłaszającą wiąże się z odpowiedzialnością karną (art. 233§ kodeksu karnego). Należy również pamiętać, że niewywiązanie się przez spółkę z obowiązku zgłoszenia beneficjenta do rejestru zagrożone jest karą pieniężną do 1 miliona złotych.
Wpis do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych
Zgodnie z ustawą z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu od dnia 13 października 2019 r. a od kwietnia br. Spółki rejestrowane wcześniej mają obowiązek zgłoszenia informacji o swoich beneficjentach rzeczywistych do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych.(CRBR) Rejestr jest jawny a dostęp do rejestru jest bezpłatny. Należy go dokonać najpóźniej do 13 kwietnia 2020 r. Należy również wskazać, że zgodnie z art 60 ust.1 (Ustawa z dnia 1 marca 2018 r. O przeciw działaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu). Informacje o beneficjencie rzeczywistym powinny zostać zgłoszone w ciągu 7 dni od dnia wpisu spółki do Krajowego Rejestru Sądowego. Przy czym należy wskazać, że do biegu terminu nie wlicza się sobót oraz dni ustawowo wolnych od pracy. Wpisowi podlegają dane identyfikacyjne spółki : nazwa, siedziba a także identyfikacyjne beneficjenta rzeczywistego oraz członka organu lub wspólnika, który jest uprawniony do reprezentowania spółki:
· imię i nazwisko,
· państwo zamieszkania,
· PESEL albo data urodzenia(w przypadku osób, które nie posiadają PESEL),
· informacje o charakterze, wielkości udziału lub uprawnieniach, które przysługują beneficjentowi rzeczywistemu.
Również przypominamy, że w związku z COVD-19 Ministerstwo Finansów przesuwa termin na zgłoszenie danych do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) z 13 kwietnia 2020 r. do lipca 2020 r.
