Sygnalista (ang. whisteblower) to osoba, która z uwagi na posiadane informacje dokonuje zgłoszenia zauważonych nieprawidłowości. Warto zaznaczyć, że status sygnalisty uzyska osoba, która dokonuje zgłoszenia różnego rodzaju nieprawidłowości, które powinny mieć oparcie w faktach, a które będą stanowić działania lub zaniechania niezgodne z prawem a w interesie publicznym ważne jest przez to, jest, aby w odpowiedni sposób identyfikować i wykrywać takie zachowania a także przeciwdziałać im na przyszłość.Zgłoszenie nieprawidłowości może nastąpić bądź bezpośrednio do swojego pracodawcy i wówczas będziemy mówili o zgłoszeniu wewnętrznym, bądź do organów ścigania, do czynienia ze (zgłoszeniem zewnętrznym).
Reasumując:
sygnalista to osoba posiadająca ważne w jej rozumieniu informacje, które stanowią dowód zaistnienia nieprawidłowości związanych z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa (także instytucji publicznych),sygnalista musi chcieć dokonać zgłoszenia i podjąć w tym celu odpowiednie konkretne działania, osoba dokonująca zgłoszenia jest zobowiązana dokonać zgłoszenia w dobrej wierze, co do tego, że jej zgłoszenie służy ważnym celom publicznym, a nie jest jedynie próbą np. zemszczenia się lub wyrządzenia krzywdy (np. byłemu pracodawcy). informacje muszą być oparte na faktach wskazujących, że mogło dojść do powstania nieprawidłowości wskutek czego mogły zostać naruszone przepisy prawa.Czasu pozostało niewiele, bo termin wdrożenia unijnego prawa upływa 17 grudnia 2021 r. Jedynie w przypadku podmiotów w sektorze prywatnym, które zatrudniają od 50 do 249 pracowników, implementacja dyrektywy w zakresie obowiązku ustanowienia wewnętrznych kanałów zgłaszania naruszeń powinna nastąpić do dnia 17 grudnia 2023 r.
Należy wskazać, że przepisy mają objąć ochroną osoby dokonujące zgłoszenia lub ujawnienia informacji lub uzasadnionych podejrzeń naruszenia prawa, pracujące w sektorze prywatnym lub publicznym, które uzyskały informacje na temat naruszenia w kontekście związanym z pracą.
Ponadto gwarancje i środki prawne będą przysługiwały osobie dokonującej zgłoszenia naruszenia, niezależnie od podstawy i formy świadczenia pracy (m.in. umowa o pracę, umowa cywilnoprawna, prowadzenie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną, kontrakt menedżerski, wolontariat, staż i praktyka), w tym także świadczącej pracę na rzecz podmiotów, z którymi pracodawca utrzymuje relacje gospodarcze, jak wykonawcy, podwykonawcy lub dostawcy oraz innym osobom zgłaszającym informacje o naruszeniach w kontekście związanym z pracą, jak akcjonariusze i wspólnicy czy członkowie organów osoby prawnej.
Ochrona będzie obejmować także osoby dokonujące zgłoszenia, których stosunek pracy ustał lub dopiero ma zostać nawiązany, w przypadku gdy informacje na temat naruszenia uzyskano w trakcie procesu rekrutacji poprzedzającego zawarcie umowy. Uwzględnione zostaną przy tym odmienności statusu prawnego tych osób, wynikające z formy świadczenia pracy oraz relacji prawnej z drugą stroną.
Do 17 grudnia 2021 r. państwa członkowskie, w tym Polska powinny wprowadzić w życie przepisy niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy.
Termin 17 grudnia 2021 r. jest szczególnie ważny dla podmiotów zatrudniających powyżej 250 pracowników, ponieważ te podmioty są zobowiązane do tego czasu wdrożyć odpowiednie procedury.
Podmioty zatrudniające od 50 do 249 pracowników mają dłuższy termin na dostosowanie się do nowych przepisów, a mianowicie w ich przypadku termin ten jest przedłużony do 17 grudnia 2023 r. Podmioty z niektórych branż będą musiały przygotować odpowiednie mechanizmy bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników, chodzi tutaj m.in. o te, które są narażone na pranie pieniędzy czy finansowanie terroryzmu np. banki.
Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (tzw. dyrektywy o ochronie sygnalistów).
MR
#kancelariaadwokacka #legalinformation #sygnaliści